Chinatown

Chinatown Amsterdam is uniek: nergens anders ter wereld vind je een Chinatown waar naast Chinese mensen zoveel andere nationaliteiten zijn gevestigd.

De komst van de Chinezen naar Amsterdam begin 20e eeuw heeft zijn oorsprong in de zeevaart. De eerste Chinezen werden door Britse en Nederlandse reders geronseld voor de koopvaardij. In die tijd teisterden oorlogen en hongersnood delen van China en arme boeren, voornamelijk afkomstig uit de Zuid-Chinese provincie Quangdong, ontvluchtten de honger en armoede in hun vaderland. Tijdens de grote depressie in de jaren '30 werden zij massaal ontslagen waarop zij in afwachting van betere tijden in de buurt van de haven bleven. In hun kielzog kwamen Chinese handelaren naar ons land en ontstond in de Binnen Bantammerstraat, rond de Nieuwmarkt en op de Geldersekade het begin van het huidige Chinatown met boarding houses, wasserijen en restaurantjes. Na de tweede wereldoorlog werd de Chinese keuken populair waarop Chinatown zich verder uitbreidde tot op de Zeedijk. Naast de eethuisjes verschenen er reisbureaus, kruidenwinkels, toko's en een drukkerij.

De straatnamenbordjes in Chinatown zijn tweetalig: Nederlands en Chinees. Dat zijn geen letterlijke vertalingen, maar ze doen wel recht aan het karakter van de betreffende straat. De Nieuwmarkt heet bijvoorbeeld San Kwong Cheong oftewel Nieuw Plein. De Zeedijk is het spirituele hart van Chinatown vanwege de tempel. De Chinese naam Sin Tak Kai geeft aan, dat hier liefdadigheid en goede eigenschappen van mensen worden samengebracht. De Chinese naam van de Stormsteeg is Shun Fung Lee: steeg van de meegaande wind die voortvarendheid en succes brengt.

De Fo Guang Shan He Hua tempel op de Zeedijk is de grootste, in traditionele Chinese paleisstijl gebouwde tempel in Europa. De naam betekent zoveel als 'ons hoop gevend een bloeiende lotusbloem voor het boeddhisme in Nederland te zijn'. Kortweg heet de tempel He Hua en dat staat voor lotusbloem. De bouw van de tempel is mogelijk gemaakt door financiële bijdragen van de Amsterdamse Chinese gemeenschap. De bouw duurde twee jaar en voor het aanbrengen van de bijzondere decoraties en de speciale daktegels zijn bouwvakkers uit Taiwan overgekomen. De tempel werd op 15 september 2000 officieel geopend door prinses Beatrix (toen nog koningin). De Tempel wordt bewoond en beheerd door een abdis en vier nonnen. De tempel is gewijd aan Guan Yin, een vrouwelijke verbeelding van Boeddha die symbool staat voor het familieleven. Haar naam betekent 'De wijze vol mededogen'. Haar beeld staat in de grote zaal van de tempel, die tijdens de openinguren voor iedereen gratis toegankelijk is. Je mag je schoenen aanhouden, maar respecteer de stilte.

Een belangrijk onderdeel van de Chinese cultuur is het vieren van de traditionele feestdagen. De feestdagen markeerden oorspronkelijk in China de rustpauzen na de seizoenen voor ploegen, wieden en oogsten. Hieronder vind je een overzicht van enkele van deze feestdagen:

• Chinees nieuwjaar
  Op oudjaarsavond sluiten de meeste ondernemers hun bedrijven om te dineren met familie en vrienden. Het dessert bestaat traditioneel uit gekonfijte vruchten als lotuswortel, veel vers fruit en zoete hapjes. Het staat voor geluk en rijkdom en wordt opgediend in een mooi versierde schaal die in het Chinees ‘Chien Nop’ (schatkist) wordt genoemd. De rode zakjes met inhoud die worden uitgedeeld staan voor geluk en voorspoed. Het Nieuwjaarsfeest begint op 1 januari van het Chinese jaar en met harde knallen en veel vuurwerk.
  
  
• Maanfeest
  Volgens de Chinese kalender is het elke vijftiende dag van de maand volle maan. Dat kan omdat de maanden van het Chinese jaar om en om dertig en negenentwintig dagen tellen. Het maanfeest vindt altijd op 15 augustus plaats en wordt gevierd met onder meer het eten van speciale maancakejes. Het maanfeest is al eeuwen oud en dateert uit de tijd van de Yuan Dynastie toen het Chinese volk zuchtte onder het juk van een bezetter. Om het volk op te roepen tot een opstand werd een list gebruikt. In zoete cakejes werden briefjes verstopt die opriepen tot verzet. In de nacht van 14 op 15 augustus tijdens de volle maan brak de opstand uit die leidde tot de bevrijding van het Chinese volk.

• Allerzielen
  Tweemaal per jaar, volgens de Chinese kalender in maart en september (westerse kalender in april en oktober), herdenken de Chinezen hun overleden familieleden. Ze gaan naar het graf van hun voorouders om offers te brengen en de grafsteen te reinigen. In Amsterdam op de Nieuwe Ooster begraafplaats is een speciale plaats waar Chinezen hun dierbaren kunnen begraven.

• Boeddha Dag
  De geboortedag van Boeddha wordt door Boeddhisten over de hele wereld herdacht. Boeddha Dag wordt in Nederland jaarlijks op de derde zaterdag in mei op en rond de Nieuwmarkt gevierd met religieuze rituelen en culturele manifestaties. De dag begint om tien uur met de processie vanuit de Fo Guang Shan He Hua tempel. Een replica van het grote Boeddhabeeld uit de tempel wordt in processie over de Zeedijk, Geldersekade en Nieuwmarkt gedragen. Een belangrijk onderdeel van de dag is de ceremoniële reiniging. Het religieus reinigen van jezelf van onzuivere daden, woorden en gedachten door water te gieten over een Boeddhabeeld vindt plaats op de Nieuwmarkt en is voor iedereen toegankelijk.